Wij zijn de wijk aanpak is gebaseerd op de Asset-Based Community Development (ABCD)-benadering.
Deze benadering laat een route zien om te komen tot vitale buurten. Door het in kaart brengen van talenten en vaardigheden kun je mensen mobiliseren. Wanneer de geloof in eigen kracht ontnomen is, kan het weer gerevitaliseerd worden. Zowel op economisch, cultureel, fysiek, sociaal als geestelijk gebied.
De aanpak bouwt voort op inzichten van een wereldwijde buurtgerichte benadering van samenlevingsopbouw, wijkplanning, lokale democratie en versterking van buurteconomieën.
In de benadering staat het aanboren van de capaciteiten, vaardigheden en hulpbronnen (‘assets’) die in buurten aanwezig zijn, centraal. Deze worden gezocht bij

• individuen.
• (informele) lokale groepen en organisaties (waaronder culturele groepen, kerken, comités van kleine zelfstandigen, verenigingen).
• scholen, bibliotheken, ziekenhuizen, politie die zich committeert aan het proces van ‘community building’ (gemeenschapsopbouw) van ‘onder op’.

ABCD-grondlegger John McKnight wil principieel naar de volle helft van het glas (capaciteiten van mensen, kansen die in het verschiet liggen) kijken in plaats van naar de lege helft (individuele problemen, repeterende armoede). Revitalisering van wijken moet beginnen met een gedreven en nauwgezette zoektocht naar de al bestaande maar nog onvoldoende aangeboorde krachtbronnen in en rond een gemeenschap, in plaats van met het benoemen van behoeften,
tekortkomingen en problemen, zoals dat in de gangbare benadering van achtergestelde wijken het geval is. Die traditionele wijkaanpak, maakt dat wijken een negatief stempel opgeplakt krijgen.
Dat slechte imago ontwikkelt zich al gauw tot de enige waarheid over een buurt. De buurtbewoners worden gereduceerd (en reduceren vervolgens zichzelf) tot cliënten van allerhande dienstverlening door instituties en organisaties, tot mensen die weten dat ze zich als cliënt moeten opstellen om op de been te blijven of wier hele opstelling erop gericht is dat cliënt-zijn te omzeilen en het ‘systeem’ te slim af te zijn.

De benadering grijpt steeds weer terug op een drietal centrale uitgangspunten:

1. De ABCD-werkwijze is ‘asset-based’, ze start met de potenties die in een wijk aanwezig zijn of blootgelegd kunnen worden, niet met wat ontbreekt, of wat problematisch is. In ‘zwakke wijken’ zijn veel meer kwaliteiten en capaciteiten aanwezig dan vaak wordt aangenomen en deze zijn bovendien veel belangrijker voor gemeenschapsvorming en revitalisering dan doorgaans wordt aangenomen. Beleid van overheden of externe organisaties dat niet bouwt op de capaciteiten, vaardigheden en bronnen van de buurtbewoners en hun verbanden en organisaties, is tot mislukken gedoemd. Buurten worden nooit top-down of van buiten af gebouwd. Succesvolle wijkontwikkeling vindt alleen plaats als buurtbewoners zelf in beweging komen en hun eigen capaciteiten willen inzetten.
2. De ABCD-methode is ‘internally focused’, de blik is naar binnen gericht. De eigen bronnen staan centraal, maar dat betekent niet dat er geen externe bronnen nodig zijn. De eigen capaciteiten zijn noodzakelijk maar meestal niet voldoende voor de grote uitdagingen waar de wijken voor staan. De externe impulsen kunnen echter alleen effectief worden ingezet als ze aansluiten op de ontwikkeling van de ‘eigen’ rijkdom van personen en verbanden. Met de focus op de interne ontwikkelingen wil de methode ook aangeven dat eigen definities, investeringen, creativiteit en zeggenschap van bewoners aan elk revitaliseringsproces ten grondslag moeten liggen.
3. Het ontwikkelingsproces dat de ABCD-methode wil losmaken is relatiegedreven: het permanent bouwen aan relaties tussen mensen, groepen en instituties is de kern van de methode. Het alleen in kaart brengen van kwaliteiten en capaciteiten ten behoeve van onderzoek of beleid staat hier haaks op: personen en groepen moeten op een creatieve wijze met elkaar verbonden worden.

De ABCD-benadering is gericht op het versterken van wijken, zowel in de gedaante van gemeenschappen als territoriale eenheden, op een aantal punten:

• Het helpen van burennetwerken bij het herkennen en in kaart brengen van hun kwaliteiten en capaciteiten.
• Het helpen van burennetwerken om deze hulpbronnen te mobiliseren ten dienste van de ontwikkeling van de wijk.
• Bijdragen aan het bereiken van meer integraliteit. De uitdaging die de ABCD-methode aangaat is te komen tot een meer integrale strategie die de hele wijk betrekt in het complexe proces van revitalisering, in plaats van slechts enkele vaardigheden aan te spreken, slechts de potenties van enkele verbanden of organisaties aan te spreken, of slechts nieuwe relaties rond alleen deelterreinen als woningverbetering, uitbreiding van bedrijvigheid of ontspanningsmogelijkheden tot stand te brengen.
• Via de voorgaande doelen bijdragen aan het vergroten van de economische, politieke, culturele en sociale macht van bewoners en via deze weg uiteindelijk meer vitale, leefbare wijken.

Het brengen van meer economische veerkracht en het verbeteren van scholingsmogelijkheden (kennis) is in de ogen van de ABCD-auteurs in ieder geval een essentiële voorwaarde voor duurzame verbetering van een wijk. Het ‘economische’ hoeft evenwel niet het startpunt te zijn: de ABCD-literatuur bevat tal van voorbeelden waarin bewoners starten met het verbeteren van hun huizen, portieken en parken. Of waarin de veiligheidssituatie of de zorg om de jonge-
ren uit de gemeenschap, de aanleiding vormt om aan de slag te gaan. Vanuit deze basale inzet ontstaat meer betrokkenheid op elkaar, nieuw elan en gepaste trots op hun buurt.

Bron: Kenniscentrum Grote Steden

Kijk ook naar dit interview met deskundigen op het gebied van ABCD

De ABCD-benadering is een goed voorbeeld van een consequente doorgevoerde grondhouding voor bewoners-empowerment en samenlevingsopbouw. De methode wijst door middel van een doordacht stappenplan bewoners, professionals van instellingen en overheden erop dat wijkprocessen tijd en aandacht nodig hebben en dat zonder een goede basis (lees: een brede groep enthousiaste bewoners die in zichzelf en hun wijk geloven, en inzicht in de ‘bronnen’ van de buurt) de volgende stappen in het proces van wijkopbouw minder kans van slagen hebben.